Tin tức
So với năm 2005, hành lang pháp lý cho phát triển NOXH đã có nhiều ưu đãi hơn
LLGroup – Sau lần đầu tiên được đề cập đến trong Luật Nhà ở năm 2005, tới nay pháp lý cho phát triển nhà ở xã hội đã có nhiều thay đổi theo hướng tích cực hơn. Chính sách mang tính chất an sinh xã hội này đã thực sự trở thành cú huých làm thay đổi cục diện thị trường bất động sản.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà cho biết, sau thời gian phấn đấu rất tích cực, cả nước hiện có hơn 4 triệu m2 nhà ở xã hội nhưng mới giải quyết được 40% yêu cầu. Luật Nhà ở năm 2014 và Nghị định số 100/2015/NĐ-CP của Chính phủ về phát triển và quản lý nhà ở xã hội đã đưa ra đầy đủ quy định, chính sách về phát triển và quản lý nhà ở xã hội (Nghị định 100).
Sau khi kết thúc gói tín dụng ưu đãi hỗ trợ nhà ở 30 nghìn tỷ đồng, tính đến hết năm 2017, diện tích bình quân nhà ở toàn quốc đạt khoảng 23,4 m2sàn/người, tăng 0,6 m2 sàn so với năm 2016. Riêng năm 2017 đã hoàn thành thêm khoảng 0,19 triệu m2 nhà ở xã hội tại khu vực đô thị, đưa tổng diện tích nhà ở xã hội khu vực đô thị đạt khoảng 3,49 triệu m2.
Chương trình nhà ở xã hội trọng điểm tuy đã đạt kết quả bước đầu nhưng trong quá trình thực hiện vẫn còn bộc lộ những bất cập, hạn chế cần phải được khắc phục.
Nền kinh tế khó khăn, nguồn ngân sách nhà nước dành cho đầu tư phát triển còn hạn hẹp, việc bố trí nguồn vốn để tiếp tục thực hiện chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội hiện nay chưa đáp ứng được nhu cầu rất lớn của người dân có thu nhập thấp.
Bộ trưởng Phạm Hồng Hà cho biết, hiện trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020, Chính phủ mới bố trí được khoảng 1.200 tỷ đồng, đây là lượng vốn rất thấp so với nhu cầu. Phát triển nhà ở xã hội không chỉ là vấn đề an sinh, mà đó còn cả vấn đề kinh tế.
Năm 2013, khi thị trường bất động sản rơi vào ngưỡng trầm lắng thì phát triển nhà ở xã hội là một giải pháp trợ lực thúc đẩy cho toàn bộ thị trường bất động sản phục hồi, phát triển.
Hiện nay, cơ cấu hàng hóa đã từng bước được điều chỉnh cho phù hợp với thị trường thế nhưng vẫn còn hiện tượng dư cung ở một số phân khúc cao cấp. Trong khi đó nhu cầu tại phân khúc nhà ở xã hội và nhà ở thương mại giá rẻ không được đáp ứng đủ. Một số doanh nghiệp vẫn coi trọng đầu tư vào loại hình bất động sản cao cấp, nghỉ dưỡng và chưa thực sự quan tâm vào phân khúc nhà ở bình dân giá rẻ, nhà ở cho thuê nhất là phân khúc nhà ở xã hội để đáp ứng nhu cầu cho đại bộ phận người dân bị hạn chế rất nhiều về mức thu nhập, chưa thể tự lo về nhà ở nếu không có sự hỗ trợ của nhà nước, cộng đồng doanh nghiệp và xã hội - Bộ trưởng Phạm Hồng Hà chỉ rõ.
Thực tế, hàng loạt điểm bất lợi cho doanh nghiệp khi phát triển nhà ở xã hội. Đầu tư phân khúc này hạn chế suất lợi nhuận được hạch toán không quá 10%. Một số chi phí thực tế có thể phát sinh cũng không được đưa vào hạch toán. Rồi 20% quỹ nhà ở sau khi xây dựng không được bán mà phải để lại cho thuê ít nhất 5 năm sau đó mới được đưa vào bán hàng... Hàng loạt điểm “bất lợi” này khiến chủ đầu tư cảm thấy không hấp dẫn về hiệu quả đầu tư - ông Nguyễn Minh Nguyên – Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Capital House cho biết.
Ông Nguyễn Ngọc Thành – Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho rằng, gói 30 nghìn tỷ đồng có tính chất đột phá nhưng nó chưa phải chính sách tín dụng mà mới chỉ là một gói hỗ trợ. Chính phủ ban hành Nghị định 100 đã nói rất rõ về nguồn vốn để thực hiện nhà ở xã hội được lấy từ vốn tín dụng ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách Xã hội. Đây chính là nền tảng rất cơ bản về mặt chính sách. Tuy nhiên, khi vận hành chính sách tín dụng này thì lại phụ thuộc vào những quy định khác, cụ thể là các quyết định khác của ngân hàng.
Còn ông Nguyễn Mạnh Hà - Chủ tịch Hội môi giới bất động sản cho rằng, mặc dù những thay đổi về chính sách được đánh giá là khá tích cực, nhóm đối tượng thụ hưởng ngày càng được nới rộng nhưng khả năng tiếp cận quỹ nhà lại khó khăn hơn. Một tỷ lệ không nhỏ những người cần vay để mua nhà ở xã hội lại không nằm trong diện được vay vì vướng quy định người vay phải là người có việc làm trong khu vực chính thức và phải có hộ khẩu thành phố. Bên cạnh đó, người mua muốn được hỗ trợ tài chính thì phải chi trả số tiền ban đầu bắt buộc tương đương với 30% giá trị của căn hộ muốn sở hữu.
Chuyên gia Kinh tế Cấn Văn Lực đề xuất, Việt Nam nên có một quỹ nhà ở xã hội giống như các nước vẫn làm và quỹ này có sự đóng góp của nhà nước cũng như một số chủ đầu tư quan tâm đến lĩnh vực nhà ở xã hội. Quỹ này có thể huy động nhiều nguồn lực khác theo kiểu đa dạng hóa các hình thức thu hút nguồn vốn với điều kiện quỹ đó phải được thành lập và vận hành bài bản, minh bạch để đảm niềm tin cho những người đầu tư trong quỹ đó. Cùng đó, việc sử dụng quỹ phải đúng mục đích, mục tiêu, nhu cầu là phát triển nhà ở xã hội. Đặc biệt, cho vay đối với người mua nhà đó cần phải có nguồn vốn dài hạn, có thể là 10 năm đến 20 năm, thậm chí còn dài hơn.
Theo đó, các nguồn tài chính trước hết phải được huy động từ những người có nhu cầu về nhà ở, từ cộng đồng dân cư, từ các nguồn đô thị qua việc sử dụng đất. Tiền thu được từ việc sử dụng đất đô thị để phát triển cơ sở hạ tầng đô thị; trong đó có cơ sở hạ tầng của các khu nhà ở của người thu nhập thấp và người nghèo - ông Lực phân tích.
Nhiều chuyên gia chung nhận xét, tín dụng cho nhà ở xã hội phải có chính sách cho cả nhà đầu tư và người tiêu dùng. Đặc biệt, người mua nhà cần được hỗ trợ tích cực và kịp thời, dễ hơn so với những quy định hiện nay để họ có thể thuận lợi khi vay tiền mua nhà. Hiện nguồn vốn tín dụng ngắn hạn đang được sử dụng để đầu tư dài hạn đã tác động nhiều vào giá thành sản phẩm nên chưa phù hợp với nhu cầu của xã hội.
Bàn về nguồn vốn, Bộ Xây dựng cho rằng, hiện các doanh nghiệp xây dựng nhà ở xã hội được hỗ trợ qua nhiều hình thức như: không thu tiền sử dụng đất; nhà nước đầu tư hạ tầng ngoài khu vực hàng rào; giảm thuế thu nhập doanh nghiệp; đặc biệt, phân khúc nhà cho thuê thì còn được hỗ trợ nhiều hơn.
Diệu Linh
LLGroup – Tổng hợp